اثر محلول پاشی آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی سویا تحت شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی روی و آهن بر عملکرد کمی و کیفی سویا تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد در سال 1388 به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل های آزمایشی شامل تنش خشکی در چهار سطح شامل آبیاری پس از 60 ، 80، 100 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a و عامل محلول پاشی شامل آب آبیاری، محلول پاشی سولفات روی، سولفات آهن و توام روی و آهن اعمال شد. محلول پاشی در دو مرحله چهار برگی و گلدهی با غلظت 3 در هزار انجام شد. در این آزمایش عملکرد و اجزای عملکرد و صفات میزان روغن و پروتیین دانه، غلظت عناصر روی و آهن در برگ و دانه و همچنین قابلیت جوانه زنی بذور حاصل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که برهمکنش تنش خشکی و محلول پاشی روی و آهن بر صفات تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در شاخه جانبی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد روغن و غلظت روی در دانه معنی دار بود. در تیمارهای بدون تنش و آبیاری پس از 80 و 100 میلی متر تبخیر حداکثر میزان تعداد دانه در غلاف از محلول پاشی توام روی و آهن بدست آمد. به طور کلی بیشترین تعداد دانه در غلاف (05/3) از محلول پاشی توام روی و آهن در تیمار آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر بدست آمد. تعداد غلاف در شاخه جانبی در همه تیمارهای آبیاری تحت تاثیر محلول پاشی روی و توام روی و آهن قرار گرفت. بیشترین عملکرد بیولوژیک (66/7266) و عملکرد دانه (66/3086) نیز از محلول پاشی توام روی و آهن به ترتیب در تیمار های بدون تنش و آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر بدست آمد. شاخص برداشت تحت تاثیر تنش خشکی کاهش یافت و بیشترین مقدار (17/47%) این صفت از آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر بدست آمد و محلول پاشی توام روی و آهن موجب افزایش شاخص برداشت شد. غلظت آهن و روی در برگ تحت تاثیر آبیاری قرار نگرفت. بیشترین میزان آهن در برگ از محلول پاشی آهن و بیشینه غلظت روی در برگ از محلول پاشی روی بدست آمد. غلظت روی در دانه تحت تاثیر برهمکنش تنش و محلول پاشی قرار گرفت. غلظت روی در دانه در بالاترین سطح تنش تحت تاثیر محلول پاشی قرار نگرفت. در سایر سطوح تنش محلول پاشی روی بالاترین غلظت روی در دانه را موجب شد. همچنین بیشترین میزان آهن در دانه از محلول پاشی آهن و توام روی و آهن بدست آمد. درصد و سرعت جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی، وزن لپه و گیاهچه بذور حاصل تحت تاثیر برهمکنش تنش و محلول پاشی قرار گرفتند. درصد جوانه زنی در تیمارهای آبیاری پس از 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تحت تاثیر محلول پاشی قرار نگرفت و در سایر سطوح محلول پاشی آهن کمترین درصد جوانه زنی را موجب شد. بیشترین متوسط زمان جوانه زنی به جز در بالاترین سطح تنش تحت تاثیر محلول پاشی قرار نگرفت. در سایر سطوح تنش از محلول پاشی آهن بالاترین میزان این صفت بدست آمد. محلول پاشی در آبیاری پس از 100 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک موجب افزایش وزن لپه و گیاه چه شد. وزن خشک ریشه چه و ساقه چه با محلول پاشی روی افزایش یافت. به طور کلی محلول-پاشی روی و توام روی و آهن توانست اکثر صفات جوانه زنی را بهبود ببخشد